Dweilen met de geldkraan open

Er is veel gesproken en geschreven over de recente stijging van de Fed balans. Of zoals sommige het noemen de QE die geen QE genoemd mag worden. Het begon half september 2019. Toen liepen de interbancaire tarieven in de US opeens flink op. De grote banken wilden of durfden elkaar geen geld te lenen, ondanks de sterk gestegen rentevergoeding. Iets dergelijks zagen we eerder ten tijde van de kredietcrisis in 2008, dus de alarmbellen bij de Fed gingen af. Want als banken elkaar niet meer vertrouwen, geven ze ook geen krediet meer aan bedrijven en komt de economie met piepende remmen tot stilstand. De Fed had van 2008 geleerd en dus draaiden ze de geldkraan wijd open. De balans van de Fed is sindsdien met U$ 500 miljard (!) gegroeid. De algemene verwachting was dat dit na het jaareinde wel zou normaliseren. Rond het jaareinde is er een seizoenseffect. Banken lenen elkaar niet graag geld uit over het jaareinde heen. Dan zijn de tarieven altijd hoog. Maar het rare is dat ook in het nieuwe jaar de balans van de Fed gewoon niet afneemt. Wat de verklaring voor deze ‘reddingsacties’ van de Fed ook is, de effecten op de financiële markten lijken erg groot. De lijnen van de groei van de Fed balans en de aandelenmarkten zijn vrijwel identiek. Het lijkt alsof deze liquiditeitsacties de grote drijfveer achter de stijging op de aandelenmarkt zijn. Hoe meer liquiditeit in de markt wordt gepompt, hoe hogere aandelenkoersen.

De grote vraag is, wat is het transfer mechanisme van kort staatspapier bij de Fed naar de aandelenmarkt? Is er wel een logisch verband? Of willen beleggers er alleen maar een verband in zien. Iets waar beleggers sowieso erg sterk in zijn.

De beste verklaring voor de Fed reddingsacties is die van de BIS. Veel van dat korte staatspapier is door hedgefondsen geleend om daar tegenover lange staatsobligaties mee te kopen. Dan kun je het verschil tussen de korte en de lange rente opstrijken. Toen er in september geen kort overheidspapier meer beschikbaar was, bestond het gevaar dat deze fondsen ook hun posities in de obligaties moesten afbouwen. Dat zou een flinke verkoopgolf in Amerikaanse overheidsobligaties kunnen veroorzaken en daarmee een rentestijging. Nu de rente toch laag blijft, is dat weer goed voor aandelen.

Vorige week zei Powell in zijn speech voor het Congres dat de situatie in de komende maanden zal normaliseren. Dan weten we gelijk of er echt een causaal verband is. Als de aandelenkoersen dan opeens om onverklaarbare reden gaan dalen, dan weet u nu alvast waarom.